Dehb nedir? Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu konsantre olamama ile giden bire hastalıktır. Hiperaktivite eşlik edebilir. Ya da eşlik etmeyebilir.
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun sebepleri: hastalığın sebebi genetik yatkınmlık ve çevresel etkenlerdir. Ağır metal zehirlenmeleri, bazı epilepsi ilaçları, tryptofan eksikliği, vitamin D eksikliği de konsantrasyon azlığına sebep olabilir
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun belirtileri:
Temel belirtisi dikakt süresinin yaşıtlarına göre kısa olmasıdır. Hafif durumlarda dikkat süresi 20-30 dakika olailirken ağır durumlarda 5-10 hatta 1-2 dakikaya inebilir. Sık görülen bir blgu hiperaktivitedir. Hiperaktivite her zaman olnaz, olan hastalarda hareketlilik sürekli kıpır kıpır hareket etme, görülür. Bebeklik Çocukluk yaşlarında başlar. okulun başlangıcıyla birlikte daha net gözlenir.
Bebeklerde ve 2-7 yaş arası çocuklarda genellikle çabuk sıkılma sık ağlama, hareketlilik görülür.
okul çağında: Dersleri sonuna kadar dinleyememe, ödev yapamama, kitap okumakda zorlanma,basit işlem hataları yapma, çabuk sıkılma, Sabırsızlık sıra bekleyememe, unutkanlık, isteklerini, dürtülerini engelleyememe, talimatları alma ve sürdürmede, kurallara uymada zorluk, işleri sürekli son ana bırakma, geç kalma, hareketlilik, bilgisayar oyunlarına, tabletlere video izlemeye düşkünlük görülebilir. Ders çalışırken Konudan konuya geçme. erişkinlerde iş hayatında işten işe geçme, çok konuşma, uygun olmayan yerlerde konuşma, karşısındaki konuşurken sürekli sözünü kesme, soru tamamlanmadan hemen cevabı verme, kendini tehlikeye atacak riskli davranışlarda bulunma diğer belirtilerdir.
Şımarık, tembel zor çocuk olarak değerlendirilen bu çocuklar aslında dikkat eksikliği hastalaıdır. Belirtiler hastalığa değilde çocuğun kartkterine yorulduğunda tanı ve tedavi gecikebilir.
Ergenlik döneminde genellikle belirtiler azalır. Özellikle hareketlililk azalır.
yetişkinlik döneminde genellikle belirtiler çok azalır ya da kaybolur. Ancak bazen erişkinlik döneminde de devam edebilir. Erişkin yaşlarda devam etme oranı %4'tür.
Ders başarısı genelikle düşüktür. Ancak hafızası kuvvetli, zekası yüksek çocuklar okuldan sonra sık mola vererek oluşturduğu kısa süreli ders çalışma periyotlarıyla eksikliklerini kapatabilir ve ders başarısı iyi olabilir. Bu nedenle ders yükü çok artana ve derslerde zorlanana kadar tanı almayabilir. Ve tanı gecikebilir. Bazen lise ve üniversite giriş sınavlarında, üniversitede tanı alır. Bazende erişkinlik döneminde konsantrasyon isteyen yoğun iş hayatının başlamasıyla tanı alır. Yetişkinilik döneminde özellikkle hareketlilik azalır.
Yetişkinlikte Dikkat süresinin kısa olması, iş yerinde uzun süreli dikak isteyen görevlerde zorlanma, geç kalma, kötü zaman yönetimi, karmaşık görevleri sıralayamama ve organize edememe, iş yerinde verimsizlik, çalışırken birçok işi birlikte yapmaya çalışma, sık iş değiştirme, stresle baş edememe, unutkanlık, araba sürerken ya da yürürken dalgınlık geçtiği yolları hatırlayamama, görülebilir.
Tanı: Kulaınlan testler tam koydurmaz fikir verir. Tanı bir psikiyatri uzmanı tarafından yapılan muayene ile konur.
Tedavi: davranışçı zaman yönetimi tekniklerinin faydası olabilir. Davranışçı tekniklerden Fayda alınamadığı durumlarda ilaç tedavisi denenebilir. Yan etki oranı çok düşük olan metil fenidat, atomoksetin, bupropion, amfetamin guanfasin, clonidin gibi ilaçlar kullanılabilir.