Endoskopi Nedir? Nasıl Yapılır ve Kimlere Uygulanır?
Endoskopi Nedir? Nasıl Yapılır ve Kimlere Uygulanır?
Günümüzde mide ve bağırsak hastalıklarının teşhisinde altın standart olarak kabul edilen endoskopi, organların iç yüzeyinin ışıklı ve kameralı ince bir tüp yardımıyla detaylı olarak incelenmesi işlemidir. Erken teşhis hayat kurtarır prensibiyle, endoskopi sayesinde pek çok hastalık henüz başlangıç aşamasındayken tespit edilebilmektedir.
Endoskopi Çeşitleri Nelerdir?
Endoskopi genel bir terimdir; incelenen bölgeye göre farklı isimler alır:
- Gastroskopi (Üst GİS Endoskopi): Ağız yoluyla girilerek yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağının incelenmesidir.
- Kolonoskopi: Kalın bağırsağın ve ince bağırsağın son kısmının incelenmesidir.
- Duodenoskopi: Özellikle safra yolları ve pankreas kanallarının görüntülenmesi için kullanılır.
Hangi Durumlarda Endoskopi Yapılmalıdır?
Doktorunuz, aşağıdaki belirtileri veya şikayetleri yaşamanız durumunda endoskopi tetkiki isteyebilir:
- Geçmeyen Mide Ağrıları: İlaç tedavisine yanıt vermeyen yanma ve ağrılar.
- Yutma Güçlüğü: Gıdaların takılma hissi veya ağrılı yutkunma.
- Açıklanamayan Kilo Kaybı: İştah kaybı ile beraber hızla zayıflama.
- Mide Kaneması Belirtileri: Kahve telvesi şeklinde kusma veya siyah renkli dışkılama.
- Reflü ve Şiddetli Yanma: Göğüs kafesinde kronik yanma hissi.
- Tarama Amaçlı: Ailesinde mide veya bağırsak kanseri öyküsü olan bireylerde kontrol amaçlı.
Endoskopi Hazırlık Süreci: Nelere Dikkat Edilmeli?
İşlemin başarısı ve görüntü kalitesi için hazırlık aşaması kritiktir:
- Açlık Durumu: İşlemden en az 8-10 saat önce katı ve sıvı gıda alımı durdurulmalıdır.
- İlaç Kullanımı: Kan sulandırıcı (aspirin vb.) veya diyabet ilacı kullanan hastalar, bu durumu mutlaka hekimlerine bildirmelidir.
- Refakatçi: İşlem genellikle sedasyon (hafif uyku hali) altında yapıldığı için yanınızda size eşlik edecek birinin olması önerilir.
Endoskopi Nasıl Yapılır? (Adım Adım)
Birçok hasta işlemden korksa da, modern anestezi yöntemleri sayesinde endoskopi artık tamamen ağrısız ve konforsuz bir işlemdir.
- Hazırlık: Boğaz bölgesi lokal anestezi spreyi ile uyuşturulur veya damar yolundan sakinleştirici (sedasyon) verilir.
- İşlem: Endoskop cihazı ile ağızdan girilir. Cihazın ucundaki kamera, yüksek çözünürlüklü görüntüleri ekrana aktarır.
- İnceleme ve Biyopsi: Gerekli görülürse, şüpheli bölgelerden parça (biyopsi) alınabilir. Bu işlem tamamen acısızdır.
- Tamamlama: İşlem genellikle 10-15 dakika sürer.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
|
Soru |
Yanıt |
|
Endoskopi can yakar mı? |
Sedasyon sayesinde işlem sırasında hiçbir şey hissetmezsiniz. |
|
Biyopsi alınması riskli mi? |
Hayır, biyopsi tanı koymak için yapılan rutin ve güvenli bir işlemdir. |
|
İşlemden sonra ne zaman yemek yiyebilirim? |
Genellikle işlemden 1-2 saat sonra hafif gıdalarla başlanabilir. |
Önemli Not: Endoskopi sadece bir teşhis yöntemi değil, aynı zamanda polip alımı veya kanama durdurma gibi durumlarda bir tedavi yöntemidir.