Egzama (Atopik Dermatit) Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Egzama (Atopik Dermatit) Nedir?
Egzama, diğer adıyla dermatit, ciltte kaşıntı, kızarıklık, kuruluk ve iltihaplanma ile kendini gösteren yaygın bir kronik deri hastalığıdır. En sık görülen türü atopik dermatit olup genellikle çocukluk çağında başlasa da her yaşta görülebilir.
Egzama bulaşıcı değildir, ancak tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.
Egzama Belirtileri Nelerdir?
Egzama belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
-
Şiddetli kaşıntı (özellikle geceleri artabilir)
-
Ciltte kızarıklık ve iltihap
-
Kuruluk, pullanma ve çatlama
-
Yama şeklinde döküntüler
-
İçi su dolu küçük kabarcıklar
-
Kabuklanma, sızıntı
-
Kronikleşen alanlarda cilt kalınlaşması
Belirtiler genellikle ellerde, ayaklarda, dirsek ve diz kıvrımlarında, yüzde ve boyunda görülür.
Egzama Neden Olur ve Neler Tetikler?
Egzamanın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin birleşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Egzamayı tetikleyen başlıca etkenler:
-
Genetik yatkınlık: Ailede egzama, astım veya alerjik rinit öyküsü
-
Cilt bariyerinin zayıflaması: Cildin koruyucu yapısının bozulması
-
Alerjenler: Polen, ev tozu akarları, hayvan tüyü, bazı gıdalar
-
Tahriş edici maddeler: Sabun, deterjan, kozmetik ürünler, kimyasallar
-
İklim koşulları: Soğuk hava, kuru ortam, aşırı sıcak ve terleme
-
Stres: Psikolojik faktörler egzama alevlenmelerini tetikleyebilir
-
Hormonal değişiklikler: Özellikle kadınlarda dönemsel artışlar gözlenebilir
Egzama Türleri
Egzamanın türü, nedenine ve vücutta görüldüğü bölgeye göre değişir:
-
Atopik Dermatit: En yaygın türdür, genetik yatkınlıkla ilişkilidir.
-
Kontakt Dermatit: Alerjik veya tahriş edici maddeyle temas sonucu oluşur.
-
Seboreik Dermatit (Yağlı Egzama): Saçlı deri, yüz ve kulak çevresinde görülür.
-
Dishidrotik Egzama: Avuç içi ve ayak tabanında içi su dolu kabarcıklarla seyreder.
-
Numuler (Diskoid) Egzama: Vücutta madeni para şeklinde lezyonlarla ortaya çıkar.
Egzama Tedavisi ve Yönetimi
Egzamanın tamamen kesin bir tedavisi olmasa da, belirtiler kontrol altına alınabilir.
Tedavi planı dermatoloji uzmanı tarafından kişiye özel olarak belirlenir:
-
Yoğun Nemlendirme: Cilt bariyerini güçlendirmek için düzenli nemlendirici kullanımı
-
Tetikleyicilerden Kaçınma: Alerjen ve tahriş edici maddelerden uzak durmak
-
İlaç Tedavisi: Kortikosteroidli kremler, kortizonsuz bağışıklık düzenleyici ilaçlar, antihistaminikler
-
Ilık Su ile Kısa Banyo: Cildi kurutmamak için sıcak sudan kaçınmak
-
Stres Yönetimi: Egzama alevlenmelerini önlemede yardımcı olur
Egzama belirtileriniz varsa, doğru tanı ve etkili tedavi planı için dermatoloji uzmanına başvurmanız gerekir.