Demir Eksikliğinde Beslenme
Demir eksikliği günümüzde görülme sıklığı giderek artan bir mineral eksikliğidir. Vücudumuz için oldukça önemli olan demir minerali, vücutta üretilemediği için besinlerle yeterli miktarda alınmalıdır. Demir eksikliği özellikle gebeler, emzikli anneler, büyüme çoğunda çocuklar ve kadınlar için oldukça riskli bir durumdur. Eksikliği ise kan testi ile belirlenebilmektedir.
Demir, kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin yapısında oksijen taşıdığından, eksikliği durumunda vücutta yeterli oksijen taşınamaz. Buna bağlı olarak enerji üretiminde gerekli oksijenin temini zorlaştığından kişide yorgunluk, güçsüzlük, halsizlik ve uyku hali gibi semptomlar meydana gelir.
Demir eksikliğinin başlıca belirtileri ise:
- Yorgunluk/halsizlik
- Güçsüzlük
- Yüzde ve deride solgunluk
- Hızlı kalp atışı
- Baş dönmesi
- Sinirlilik
- İştahta azalma
- Kışın aşırı üşüme olarak sıralanabilir.
Tanı alan demir eksikliği durumunda ise hekim kontrolünde başlanan demir takviyesinin yanı sıra demirden zengin besinlere de öncelik verilmeli, beslenme ile tedavi desteklenmelidir.
Demir minerali birçok besinde doğal olarak bulunmaktadır. Hayvansal kaynaklı besinlerden alınan demir (emilim oranı yaklaşık %25), bitkisel kaynaklı besinlerden alınan demire (emilim oranı yaklaşık %5) göre daha kolay emilir. Yapısında en çok demir bulunduran besinler ise kuru meyveler (kuru kayısı, kuru incir gibi), kırmızı et ve karaciğer, pekmez, tahıllar, yumurta, lahana, fasulye, pancar, patates, fındık, badem, şeftali, armut, hurma, kabak ve balıktır. Ayrıca demir mineralinin emilimini arttıran bir etken ise C vitaminidir. Bu nedenle özellikle yukarıda sayılan besinlerin C vitamini içeriği yüksek (kivi, portakal, mandalina, bol limonlu salata gibi) besinlerle beraber tüketilmesinde fayda vardır.
Öneriler:
- Köfte/kırmızı et gibi demir içeren bir öğünün yanında C vitamininden zengin salata tüketilmesi.
- 1 yemek kaşığı pekmezin (demir içeriği) portakal suyu (C vitamini) ile tüketilerek emiliminin arttırılması.
- 1 büyük boy yumurtanın (sarısının) yanında söğüş sebzeler ( domates, salatalık, biber, maydanoz) tercih ederek demirin emiliminin arttırılması.